(nazywana również trimetyloglicyną) to związek organiczny będący pochodną aminokwasu glicyny. Zawiera trzy grupy metylowe, które są kluczowe dla wielu procesów biochemicznych w organizmie. Naturalnie występuje w wielu produktach roślinnych, zwłaszcza w burakach cukrowych. Badania wykazały, iż Betaina chroni narządy wewnętrzne i wspomaga ich prawidłowe funkcjonowanie. Spożycie jej odpowiedniej ilości jest konieczne w kontekście leczenia wielu chorób przewlekłych. Jej dzienna podaż powinna sięgać 1500 mg/dzień.
Uczestniczy w przekształcaniu homocysteiny w metioninę, co może zmniejszać poziom homocysteiny we krwi – czynnika ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
- Wspomaga pracę wątroby - Betaina wspiera prawidłową funkcję wątroby, zwłaszcza w kontekście stłuszczenia wątroby (zarówno alkoholowego, jak i niealkoholowego).
- Reguluje poziom nawodnienia komórkowego i objętość komórek co pomaga w prawidłowym ich funkcjonowaniu.
- Może także wpływać na metabolizm lipidów i zwiększać syntezę kreatyny.
- Chroni komórki przed stresem osmotycznym, szczególnie w warunkachodwodnienia, wysokiego stężenia soli lub wysokiej temperatury.
Wyróżniamy pięć rodzajów betainy:
Budowa: Glicyna z trzema grupami metylowymi.
Zastosowanie:
Suplementy diety (wspiera metylację, wątrobę, serce).
Poprawia wytrzymałość fizyczną.
U sportowców stosowana jako środek wspomagający wydolność.
Źródła naturalne: buraki cukrowe, szpinak, pełne ziarna.
Budowa: Betaina + kwas solny (HCl).
Zastosowanie:
Suplementacja kwasu żołądkowego (przy niedokwaśności).
Poprawia trawienie białek.
Nie stosować przy wrzodach żołądka lub refluksie bez konsultacji z lekarzem !!!
Budowa: Betaina + cytrynian.
Zastosowanie:
◦ Suplementacja w medycynie metabolicznej.
◦ Czasem stosowana jako łagodniejsza forma niż HCl.
◦ W niektórych suplementach dla dzieci (np. z homocystynurią).
Budowa: Pochodna kwasów tłuszczowych z oleju kokosowego i betainy.
Zastosowanie:
Kosmetyki (szampony, żele, mydła). Łagodny środek powierzchniowo czynny (pieniący i oczyszczający).
Pochodzenie: Izolowana z buraków cukrowych.
Zastosowanie:
W przemyśle spożywczym, paszowym, kosmetycznym. Często jako składnik nawilżający w kosmetykach.
Zalety: Nawilża skórę i włosy oraz łagodzi podrażnienia.
Betaina jest szczególnie ważna dla wszystkich osób aktywnych fizycznie, gdyż według badań naukowych betaina poprawia wydolność anaerobową, pomaga w redukcji tkanki tłuszczowej oraz w zwiększeniu beztłuszczowej masy ciała a także wspomaga równowagę wodno-elektrolitową co jest ważne w treningach o wysokiej intensywności w wysokiej temperaturze. Betaina również pomaga zwiekszyć siłę i moc mięśniową (w badaniu opublikowanym w Journal of the International Society of Sports Nutrition, suplementacja betainą - 2,5 g dziennie przez 15 dni poprawiła wyniki w przysiadach oraz wyciskaniu na ławce u sportowców siłowych). Dodatkowo betaina wspomaga regenerację naszego organizmu po wysiłku a także pomaga w usuwaniu toksyn i w kontroli poziomu homocysteiny, co wpływa na zdrowie sercowo- naczyniowe.
Betaina występuje w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, głównie w zbożach, burakach cukrowych, szpinaku oraz krewetkach i skorupiakach. Jej zawartość w danym produkcie zależy od źródła pochodzenia produktu spożywczego oraz sposobu jego obróbki (największe straty przy gotowaniu). Najwyższą zawartością betainy charakteryzują się rośliny wzrastające w suszy, niskiej temperaturze i niedotlenieniu. Najobfitszym źródłem betainy jest amarantus.
Mimo licznych korzyści z suplementacji betainą, istnieją sytuacje, w których może ono nie być wskazane. Są to między innymi:
- Osoby z wysokim poziomem cholesterolu LDL, gdyż niektóre badania wykazują, iż długotrwała suplementacja betainą może zwiększać poziom cholesterolu LDL.
- Kobiety w ciąży
- Kobiety karmiące piersią
- Osoby z chorobami nerek
Spożywanie wysokich dawek betainy (powyżej 6g dziennie) może przyczynić się do wzdęć, dolegliwości żołądkowych a także nieprzyjemnego zapachu ciała. Należy pamiętać aby każdą suplementację skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.
Betaina jest ważnym składnikiem odżywczym w żywieniu każdego człowieka, a szczególnie sportowca. Jej dzienna podaż powinna wynosić 1500 mg/dzień. Betaina pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby, serca oraz nerek. Poprawia wydolność, przyspiesza regeneracje organizmu po wysiłku a także pomaga w usuwaniu toksyn. Naturalnie znajdziemy ją w burakach cukrowych, zbożach, szpinaku, skorupiakach czy amarantusie. Pamietajmy jednak, aby nie przekraczać jej zalecanej dawki, gdyż może to mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie.
- https://dietetycy.org.pl/betaina/
Opracowała: Wiktoria Kubuicka
